گنج یاب همانند فلزیاب عمل می کند و علاوه بر شناسایی فلز می تواند با ارزش یابی ، طلا یا غیر طلا بودن فلز مورد نظر را تعیین کند. در واقع دستگاه گنج یاب قادر به اسکن فلزات در اعماق زمین ، کوه ها و… می باشد. بهترین نوع گنج یاب در زمینه جستجوی فلز ، گنج یابی می باشد که توانایی بالایی در جستجوی فلز و ثبات بالایی داشته باشد.
فلزات قدیمی سال ها در خاک مانده اند به همین دلیل دارای مغناطیس بالایی می باشند. مغناطیس ایجاد شده باعث می شود دستگاه های گنج یاب اشتباه کنند. بنابراین گنج یاب ها علاوه بر تفکیک پذیری باید امکان حذف ذرات را داشته باشند. به گنج یابی که امکان تفکیک فلزات را دارد طلایاب گفته می شود.
گنج یاب چیست ؟
گنج یاب به دستگاهی گفته میشود که قادر به شناسایی فلز ، تفکیک پذیری و قابلیت حذف ذرات را دارد. در حقیقت بتواند ارزش دار بودن فلز را مشخص کند.
انواع تکنولوژی گنج یاب ها چیست ؟
تمام گنج یاب های فلز بر اساس یک اصل کار می کنند . فلز نسبت به میدان مغناطیسی واکنش نشان می دهد. یک فلزیاب جریان الکتریسیته را از طریق یک سیم پیچ انتقال می دهد و یک میدان الکترومغناطیسی ایجاد می کند تا در سطح زمین گسترش یابد و مسیر را چندین هزار بار در ثانیه تغییر می دهد. اگر این میدان در تماس با فلز باشد، جریان الکتریکی را در فلز ایجاد می کند و به نوبه خود یک میدان مغناطیسی ایجاد می شود.
اثر این میدان مغناطیسی ثانویه توسط کویل گیرنده فلزی تشخیص داده می شود (مگر اینکه یک مدل با یک کویل واحد باشد که هر دو عمل را انجام می دهد)، که جریان الکتریکی ایجاد شده در آن توسط میدان مغناطیسی منتقل شده توسط فلزیاب در نظر گرفته می شود. قطعات الکترونیکی فلزیاب این جریان را انتخاب می کنند و آن را تقویت و تفسیر می کنند، سپس با صدا یا یک صفحه نمایش بصری به کاربر سیگنال می دهد. فلزاتی که به راحتی مغناطیسی می شوند ، می توانند یک سیگنال قوی ایجاد کنند.
انواع تکنولوژی هایی که دستگاه گنج یاب از آن استفاده می کند :
- گنج یاب فرکانس بسیار پایین
- القاء ، پالسی
- نوسان ساز یکنواخت
گنج یاب به روش فرکانس بسیار پایین :
یکی از رایج ترین روش های تکنولوژی گنج یاب ، فرکانس بسیار پایین می باشد. دو نوع میدان مغناطیسی مجزا در روش فرکانس بسیار پایین وجود دارد :
- گنج یاب با میدان مغناطیسی فرستنده : جریان برق در این نوع گنج یاب با فرکانس 6/6 kh جریان دارد. به دلیل جریانی که در این میدان مغناطیسی وجود دارد ، یک میدان الکترومغناطیسی هم به سمت پایین اایجاد می شود. اگر فلزی در این میدان مغناطیسی قرار بگیرد ، بدلیل خاصیت القاء الکترومغناطیسی ، میدان مغناطیسی ضعیفی از خود تولید می کنند. میدان مغناطیسی فرستنده حلقه بیرونی است.
- گنج یاب با میدان مغناطیسی گیرنده :
این سیم مانند گیرنده های سیگنال عمل می کنند. این میدان سیگنال های ناشی از میدان مغناطیسی فلزها را دریافت می کند و سپس جعبه کنترل آن را دریافت می کند تاسیگنال های دریافتی را تجزیه و تحلیل کند. میدان مغناطیسی گیرنده حلقه درونی است.
گنج یاب به طور تقریبی می تواند تشخیص دهد که فلز در چه عمقی از زمین قرار دارد.
گنج یاب به روش القاء ، پالس
در این روش به عنوان فرستنده و گیرنده از یک یا چند میدان مغناطیسی مشترکا استفاده می شود. در روش القاء با ارسال پالس های قوی توسط گنج یاب میدان مغناطیسی شدیدی در جهت پایین و عکس ایجاد می شود. میدان مغناطیسی القایی در جهت بالا به دلیل تغییر جهت میدان مغناطیسی تولید می شود. سیستم کنترل ، پالس دیگری را ارسال می کند تا میدان مغناطیسی فرستنده ، میدان القایی فلز را شکار کند. روش القایی در تشخیص فلز ضعیف عمل می کند. در عین حال در مکان هایی مانند زمین های نمکی و خیس که رسانایی بالایی دارند به خوبی عمل می کند.
گنج یاب به روش نوسان ساز یکنواخت
در این روش دستگاه گنج یاب از دو میدن مغناطیسی استفاده می کند.
دستگاه گنج یاب چگونه نوع فلز را تشخیص می دهد ؟
فلزات مختلف مانند طلا و آهن اختلاف فاز متفاوتی را ایجاد می کنند. بنابراین با استفاده از اختلاف فاز فرکانس میدان مغناطیسی فرستنده و گیرنده دستگاه گنج یاب نوع فلز مدفون شده را بطور تقریبی تشخیص می دهد.
اجزاء کلی گنج یاب چیست ؟
- بند و دسته حمل
- جعبه کنترل
- کویل برای ایجاد میدان مغناطیسی